Xử trí nhanh khi hóc dị vật đường thở ~ # 2 Sức Khỏe Việt

Nhận biết dị vật đường thở qua cách thở

Khi nạn nhân bị dị vật đường thở, dấu hiệu nhận biết thường dựa vào tình trạng dị vật gây tắc nghẽn đường thở không hoàn toàn hoặc tắc nghẽn đường thở hoàn toàn. Nếu bị tắc nghẽn đường thở không hoàn toàn, nạn nhân thường có triệu chứng ho và cố ho, khạc để tống dị vật ra ngoài. Có thể có biểu hiện khó thở hoặc thở bất thường. Nếu bị tắc nghẽn đường thở hoàn toàn, nạn nhân không nói được, tay ôm lấy cổ; tại trong tình trạng khó thở, nỗ lực thở, mắt trợn ngược, vẻ mặt hoảng hốt. Mặt của nạn nhân đỏ bừng, mạch máu tại cổ nổi phồng; môi và lưỡi bị tím tái dần.

Cách xử trí dị vật đường thở khác nhau ở từng độ tuổi

Việc xử trí dị vật đường thở phải thực hiện thật khẩn trương ví dụ không sẽ nguy hiểm tính mạng, bởi vậy ngay tức khắc thực hiện các biện pháp vỗ lưng, ép ngực hay ép bụng tùy độ tuổi.

Biện pháp vỗ lưng và ép ngực: Áp dụng đối với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi.

Biện pháp vỗ lưng: Người sơ cứu ngồi hoặc đứng, chân đưa ra phía trước. Đặt trẻ nằm sấp dọc theo mặt trước cẳng tay của người sơ cứu trong tư thế cổ ngửa, đầu thấp rồi vỗ 5 lần (lực vừa phải) về lưng của trẻ ở vị trí giữa hai xương bả vai. Nếu dị vật chưa thoát ra thì ngay thức thì dùng biện pháp ép ngực.

Biện pháp ép ngực: Lật trẻ nằm ngửa dọc theo cẳng tay trong tư thế cổ ngửa, đầu thấp, dùng 2 ngón trỏ và giữa của bàn tay kia ấn vào điểm giao nhau giữa xương ức và đường nối 2 núm vú 5 lần (lực ấn vừa phải). Nên làm luân phiên hai biện pháp vỗ lưng và ép ngực cho đến khi dị vật đường thở được tống ra ngoài.

Biện pháp vỗ lưng và ép bụng cấp cứu dị vật đường thở.

Biện pháp vỗ lưng và ép bụng:

Áp dụng đối với trẻ từ 1 tới 8 tuổi.

Dị vật đường thở là 1 tai nạn có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tỷ lệ cao nhất tại trẻ hai - 4 tuổi. Theo thống kê của Bệnh viện Bạch Mai thì có tới 25% gặp tại trẻ dưới hai tuổi và 95% gặp tại trẻ dưới 4 tuổi. Dị vật đường thở hay gặp đặc biệt hạt lạc, rồi tới hạt ngô, hạt dưa, hạt na, hạt hồng bì, hạt chôm chôm, hạt nhãn, mẩu xương, vỏ tôm, cua, đốt xương cá, mảnh đồ nhựa, kim, cặp tóc... Đối với người lớn, dị vật đường thở xảy ra do ăn uống bị sặc, nghẹn, chất nôn trào ngược về đường thở. Ngoài ra cũng có thể do tai nạn làm cho máu, chất dịch, răng, bùn, đất rơi về đường thở... Nếu không được cấp cứu kịp thời, nạn nhân có thể bị bất tỉnh, ngừng tim và dẫn tới tử vong.

Biện pháp vỗ lưng: Người sơ cứu quỳ, cho trẻ đứng, cúi đầu thấp, miệng há ra. Người sơ cứu quỳ một bên trẻ, 1 tay đỡ ngực, một tay vỗ 5 lần vào lưng trẻ ở vị trí giữa hai xương bả vai, nếu như dị vật chưa ra thì phối hợp sử dụng biện pháp ép bụng.

Biện pháp ép bụng: Cho trẻ đứng, đầu cúi thấp, miệng há ra. Người sơ cứu quỳ tại phía sau trẻ, vòng 2 tay về phía trước bụng của trẻ, 1 tay người sơ cứu nắm lại như nắm đấm đặt vào vị trí điểm giữa rốn và mũi ức, bàn tay còn lại nắm bọc ra ngoài bàn tay kia cho chặt lại. Sau đó ép bụng đột ngột 5 lần. Nếu dị vật đường thở chưa được tống ra ngoài, cần làm xen kẽ hai biện pháp cho tới lúc dị vật được tống ra ngoài.

Biện pháp vỗ lưng và ép bụng: Áp dụng đối với trẻ trên 8 tuổi và người lớn.

Biện pháp vỗ lưng: Cho nạn nhân đứng, cúi đầu thấp, miệng há ra. Người sơ cứu đứng ở một bên nạn nhân, 1 tay đỡ ngực nạn nhân, 1 tay vỗ mạnh về lưng 5 lần tại vị trí giữa 2 xương bả vai của nạn nhân. Nếu dị vật chưa được tống ra ngoài thì sử dụng biện pháp ép bụng.

Biện pháp ép bụng như trên.

Nếu chính bạn bị hóc: Đặt một nắm tay lên trên rốn. Xòe tay kia nắm lấy nắm đấm của tay bên này và cúi người qua 1 bề mặt cứng - như mặt quầy hàng hoặc ghế. Thúc nắm đấm theo hướng về trong và lên trên.

Nếu người bị hóc dị vật đã bất tỉnh, hãy đặt người bệnh nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi người bị nạn. Đặt gót lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất rồi ấn mạnh và nhanh về bụng theo hướng từ dưới lên trên. Có thể lặp lại 6 - 10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật được tống ra khỏi đường thở.

Chú ý: Khi bị dị vật chui vào đường thở không nên cố gắng dùng mẹo, dùng tay để móc ra hoặc vuốt xuôi lúc trẻ hóc vì có thể làm dị vật chui sâu về đường thở khiến tình trạng trở thành nguy hiểm hơn. Bên cạnh đó, sau khi làm mọi thao tác như trên mà dị vật không bắn ra được thì cần khẩn trương đưa nạn nhân tới bệnh viện gần nhất để các bác sĩ tiến hành lấy dị vật, tránh các biến chứng nguy hiểm.

BS.Trần Mạnh Toàn

(Bài có dùng tư liệu của bacsinoitru.vn)

Thử máu tìm ký sinh trùng